پيشنهاد شيرين عبادي به دبيركل سازمان ملل: نماينده ويژه به ايران بفرستيد
شيرين عبادي از آغاز ناآرامي‌ها درايران سعي كرده توجه دولت‌هاونهادهاي مردمي دنيارابه وقايع ايران جلب كند.اومي‌گويد آنچه امروزدرايران اتفاق افتاده نقض گسترده حقوق بشر است و سازمان ملل بايد در برابر آن عكس‌العمل نشان دهد
.
دويچه‌وله: خانم عبادي بيشتر از ده روز است كه ايران در گير ناآرامي‌هايي است كه اگر بي‌نظير نباشد كم‌نظير است. اين‌ها همه به اين علت است كه گروهي از مردم به نتايج انتخابات رياست جمهوري اعتراض كردند و دولت فعلي حاضر نيست اين اعتراضات را بپذيرد. شما به‌عنوان يك فعال حقوق بشر و برنده‌ي جايزه‌ي صلح نوبل، مساله را چگونه مي‌بينيد؟
شيرين عبادي
: من ديدگاه سياسي ندارم و قصد حمايت يا تكذيب يك يا چند كانديدا را هم ندارم. من از زاويه‌ي حقوق بشر به مسايل ايران نگاه مي‌كنم و بايد بگويم آنچه در ايران امروز اتفاق افتاده، نقض گسترده‌ي حقوق بشر است. طبق قانون اساسي، راهپيمايي مسالمت‌آميز و تجمعات مسالمت‌آميز حق مردم است. اين حق را نمي‌شود از مردم سلب كرد. مردم در اجراي يك خواسته‌ي مدني، يعني اعتراض به نتيجه‌ي انتخابات، بسيار آرام و مسالمت‌آميز به خيابان‌ها آمدند. حتا در بسياري از نقاط، شعار هم نمي‌دادند، فقط دستشان را به علامت پيروزي بالا برده بودند. در چنين شرايطي، بعد از اين كه راهپيمايي تمام مي‌شود و وقتي كه مردم دارند به خانه‌هايشان برمي‌گردند، از بالاي يك ساختمان بسيج متعلق به دولت جمهوري اسلامي، شليك مي‌شود و تعدادي كشته مي‌شوند و بعد دستگيري‌هاي زيادي شروع مي‌شود. ساعت سه بعد از نيمه شب به خوابگاه دانشگاه تهران حمله مي‌كنند. پنج دانشجو كشته و تعدادي زخمي مي‌شوند. تمام اين‌ها مخالف با ضوابط حقوق بشر و قوانين داخلي جمهوري اسلامي ايران است. من از اين زاويه به مسايل نگاه مي‌كنم. مردم، قانون جمهوري اسلامي را رعايت مي‌كنند و به آن احترام مي‌گذارند. اما چرا برخي از مامورين حاضر نيستند قوانين جمهوري اسلامي را رعايت كنند و خودشان را بالاتر از قانون مي‌بينند و به مردم بي‌پناه شليك مي‌كنند و مردم بيگناه را دستگير مي‌كنند؟تذكرات كشورهاي اروپايي نسبت به نقض مواردي كه شما هم به آن اشاره كرديد، تحت عنوان نقض حقوق بشر، از سوي جمهوري اسلامي، دخالت در امور داخلي كشور عنوان شده است. آيا اين ادعا از نظر حقوقي درست است؟
در درجه‌ي اول بايد بگويم مسايل مربوط به حقوق بشر جهاني، فرامليتي و بالاتر از قوانين داخلي حكومت‌ها و حتا بالاتر از قانون اساسي هر كشوري‌ست. به عبارت ديگر، هيچ كشوري حق ندارد به استناد قوانين داخلي خودش، حقوق بشر را نقض كند، چه برسد به حالتي كه الان در ايران در جريان است. آنچه اتفاق افتاده، حتا برخلاف قوانين داخلي ايران هم هست. به همان استدلالي كه دولت ايران حق دارد و به خود اجازه مي‌دهد راجع به نقض حقوق بشر در لبنان يا در فلسطين يا در افغانستان و يا در عراق صحبت كند، هم ساير كشورهاي جهان هم حق دارند راجع به نقض حقوق بشر در كشور ايران صحبت كنند. پس اين مسئله دخالتي در امر حاكميت ملي نيست. سال‌هاست كه در جهان اين مسئله حل شده است. پيگيري مسايل مربوط به حقوق بشر، دخالت در امر حاكميت ملي نيست. بنابراين با اين زاويه دنيا مي‌تواند راجع به آنچه در ايران اتفاق افتاده اظهارنظر كند
.امكان پيگيري اين نقض قانون‌هايي كه شما به آن اشاره كرديد، در شرايط فعلي كشور، آن طور كه همهي حقوق‌دانان مي‌گويند اگر نه غيرممكن، بسيار سخت است. آيا امكان پيگيري اين‌ها در خارج از كشور براي خانواده‌ي كشته‌شدگان وجود دارد؟
ساير كشورها در دادگاه‌هايشان حق ندارند به دعاوي مطروحه در اين زمينه رسيدگي كنند، براي اين كه آن شامل موضوع ديگري‌است. اما در زمينه‌ي دادخواهي به عنوان نقض حقوق بشر مي‌شود مسئله را در كميسيون عالي حقوق بشر، در شوراي حقوق بشر و همچنين در مجمع عمومي سازمان ملل متحد مطرح كرد. در اين خصوص بايد بگويم تاكنون متاسفانه چهار قطعنامه عليه ايران صادر شده و ايران را متهم به نقض حقوق بشركرده‌اند. در سال ۲۰۱۰ نيز قرار است به پرونده‌ي ايران از جهت رعايت حقوق بشر رسيدگي شود. همهي اين‌ها به صورت كلي مورد بررسي قرار خواهد گرفت. موردي رسيدگي نمي‌كنند، همهي اين‌ها را در مجموع مي‌بينند و مي‌گويند كه دولت مرتكب نقض حقوق بشر شده است يا خير و اگر مرتكب نقض حقوق بشرشده باشد، برحسب ميزان تخلفات و برحسب مسايل ديگر از جمله موضوعات سياسي كه ممكن است مطرح شود، تصميماتي اتخاذ خواهد شد
.منظور همين بود. مثلا در جنگ اخير غزه، سازمان ملل هياتي را مامور رسيدگي به اين كار كرد كه نمايندهي سازمان ملل هم در نهايت ارتش اسراييل را مقصر دانست. آيا چنين امكاني براي ناآرامي‌هاي اخير ايران وجود دارد؟
در درجه‌ي اول بايد بگويم كه در غزه آنچه اتفاق افتاد يك جنايت عليه بشريت بود و سازمان ملل متحد هم اسراييل را محكوم كرد و گفت نقض فاحش حقوق بشر كرده‌است اما ديديد كه اتفاقي هم نيفتاد. ما نمي‌بايستي زياد روي اثرات بين‌المللي تاكيد كنيم. اين‌ها فقط جنبه‌ي اخلاقي دارد. برهمين مبنا هم آقاي بان‌كي‌مون مي‌تواند و به نظر من بايد نماينده‌اي مخصوص به ايران بفرستد كه موضوعات را بررسي كند. با مردم، دولت، فرماندهان بسيج و گروه‌هاي مختلف صحبت كند و حقيقت را دربيابد و گزارشي به آقاي بان‌كي‌مون دبيركل سازمان ملل متحد ارائه دهد. اگر دولت ايران اجازه‌ي ورود به نمايندهي سازمان ملل متحد را ندهد، در حقيقت خودش را محكوم كرده است. يعني اعلام كرده كه وضعيت طوري‌است كه حاضر نيست يك مقام بي‌طرف بيايد گزارش تهيه كند. اين، دليلي خواهد بود بر اين كه دولت مرتكب نقض حقوق بشر شده و حرف مردم درست است. در اين گونه موارد دولت‌ها براي اين كه حسن نيت خودشان را نشان بدهند معمولا به گزارشگران سازمان ملل متحد اجازه‌ي ورود ميدهند
.آيا اين پيشنهاد از طرف شما و ديگر فعالان حقوق بشر در خارج از كشور به طور رسمي مطرح شده يا امكان پيگيري‌اش هست؟
بله. به دنبال سوال‌هايي كه آقاي بان‌كي‌مون از من مي‌كردند كه چه اتفاقي در ايران افتاده است، من از ايشان خواهش كردم بهترين راه اين است كه خودشان يك گزارشگر مخصوص بي‌طرف و غيرايراني تعيين كند تا بيايد و اوضاع را ببيند
.و اين پيشنهاد مورد قبول واقع شد؟
مسئله اين طور نيست كه تا من بگويم، بالافاصله قبول شود و فردا هم نماينده سوار هواپيما شود و بيايد به ايران. من ديروز با آقاي بان‌كي‌مون صحبت داشتم. ايشان گفتند كه در اين خصوص اقدام خواهد شد. حالا براي اظهار نظر در اين مورد كه كي بيايد، چطور بيايد و آيا ويزا بگيرد يا خير زود است
.در حال حاضر مهم‌ترين كاري كه نهادها و سازمان‌هاي حقوق بشري و فعالان حقوق بشر در خارج از كشور مي‌توانند براي ايرانيان بكنند چيست؟
به نظر من مهم‌ترين مسئله اين است كه وقايع ايران را بدون جهت‌گيري سياسي، عين آنچه اتفاق مي‌افتد، نه سياه‌تر از آنچه هست و نه سپيدتر از آنچه هست، به گوش مردم دنيا برسانند. اين وظيفه‌ي هر ايراني‌ست، در مورد اين حوادث و در مورد كليه‌ي مسايل. ما فقط بايد اطلاع‌رساني بكنيم، قضاوت برعهده‌ي مردم دنياست
.خانم عبادي شما در سخنراني‌تان در پارلمان اروپا خواهان قطع رابطه‌ي سياسي دول اروپايي با دولت جمهوري اسلامي ايران شديد. اين پيشنهاد را چقدر عملي و چقدر مثمرثمر و مفيد مي‌دانيد؟
اين خبر درست نيست. من چنين درخواستي نكردم. من درخواست كردم كه دول اروپايي اگر معتقد به حقوق بشر هستند، به نقض گسترده‌ي حقوق بشر كه در ايران اتفاق مي‌افتد اعتراض كنند. بعد از من سوال شد كه ما اگر اعتراض كرديم و دولت ايران توجه نكرد، چه بايد بكنيم؟ آيا تحريم اقتصادي را شما قبول داريد؟ من گفتم، هرگز! تحريم اقتصادي به ضرر مردم تمام مي‌شود. من تحت هيچ شرايطي نه با حمله‌ي نظامي، نه حتا تهديد به حمله‌ي نظامي و نه با تحريم اقتصادي ايران موافق نيستم. اما، اميدوارم بعد از تذكراتي كه دولت ايران مي‌گيرد مراقب نقض حقوق بشر باشد و ديگر مرتكب نشود. اما اگر بازهم نقض حقوق بشر به صورت مستمر و گسترده ادامه پيدا كرد، در آن صورت كشورهايي كه معتقد به حقوق بشر هستند، مي‌توانند سفراي خودشان را از ايران فرا بخوانند. يادمان باشد كه يكبار قبلا اين اتفاق افتاد، زمان دادگاه ميكونوس سفراي اروپايي به اعتراض ايران را ترك كردند و الان هم كشورهايي كه معتقد به حقوق بشر هستند اگر تذكراتشان مفيد واقع نشود، مي‌توانند سفراي خود را براي مدتي فرا بخوانند و به دولت مهلت بدهند. مثلا اگر بعد از يكماه باز اين شيوه ادامه پيدا كرد، آنوقت مي‌شود سطح روابط سياسي را تقليل داد. يعني سطح روابط سياسي را از سفير به كاردار تقليل داد. به اين صورت، دولت متوجه مي‌شود كه جهان در قبال اعمال انجام‌شده بي‌تفاوت نيست و اميدواريم كه اين شيوه بدون اين كه به مردم صدمه بزند و قدرت خريد مردم را پايين بياورد باعث بشود كه حقوق بشر در ايران رعايت شود
.خيلي‌ها آن چيزي را كه در ايران اتفاق افتاده «كودتاي نرم» عنوان كرده‌اند. آيا اين به اصطلاح ’’كودتاي نرم‘‘ جنايت در حق بشريت محسوب مي‌شود و مي‌شود برايش پرونده‌ي قضايي بين‌المللي تشكيل داد؟
هنوز براي اظهارنظر قضايي زود است. من مثبت يا منفي در اين زمينه اظهارنظري نمي‌كنم. فقط اميدوارم كه هرچه زودتر آرامش به ايران برگردد. ما بايد كاري كنيم كه آرامش به ايران برگردد، نه اين كه بنزين روي آتش بريزيم
.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
لطفا نظر خودرا برای ما بنویسید با تشکر از بازدید شما
حتی می توانید با ارسال sms و برقراری تماس نیز نظر بدهید
tel:00989143146859