جمهوري اسلامي ديگر رژيم سابق نيست

لطفا نظرات خود را برای ما بنویسید حتی میتوانید با ما در ار ارتباط باشید09143146859

مقاله وال استريت ژورنال درباره دورنماي حكومت ايران

:

جمهوري اسلامي ديگر رژيم سابق نيست

در شرايط فعلي، تنها آينده كوتاه مدت رژيم مذهبي ايران در سايه ترديد است. ممكن است اعتراضات فعلي سركوب شود، اما نهادهاي حاكم ديني و غيرانتخاباتي تا حد چشمگيري آسيب ديده اند. اگرچه هر كدام از اجزاي جمهوري اسلامي ويژگي هاي خاص خود را دارد، اما اين نظامي نخواهد بود كه بتواند سال هاي زياد دوام بياورد

.

هنگامي كه نوبت به سركوب مي رسد، ايران صاحب ابزارهاي امنيتي گسترده اي است كه مي تواند از همه آنها بهره بگيرد. پليس مي تواند از عهده كنترل جمعيت برآيد، واحدهاي پليس ضد شورش مي توانند برخي معترضان را كتك بزند تا بقيه حساب كار دستشان بيايد و از همه وحشيانه تر، شبه نظاميان لباس شخصي بسيجي مي توانند از يورش و تيراندازي به ايرانيان بي دفاع لذت ببرند. در كنار همه اينها، بازوي فني رژيم مي تواند خدمات تلفن همراه را جهت ايجاد وقفه در تظاهرات از كار بياندازد و دستيابي به اينترنت را متوقف كند

.

اگر دامنه اعتراضات به شكل جدي گسترش پيدا كند، ممكن است نيروهاي سپاه پاسداران انقلاب با خودروهاي زرهي به صحنه فراخوانده شوند كه البته اين براي رژيم خطراتي دارد. بايد به خاطر داشت كه مير حسين موسوي، نامزد اصلاح طلب انتخابات، زمان طولاني فرمانده آنها بوده است. فراخوان ارتش با ريسك بيشتري همراه است زيرا از ميزان وفاداري تيمسارهاي ارتش اطلاعي در دست نيست. فعلاً كه رژيم به هيچيك از اينها نيازي نداشته است

.

چيزي كه ساختار اوليه جمهوري اسلامي را هدف گرفته، بروز شكاف در ميان طبقه حاكم است. آنچه سبب استيلاي رژيم بر مردم ايران در نزديك به 30 سال گذشته بوده، اتحادي بوده كه توسط آيت الله خميني بنيان گذاشته شده است. اكنون اين اتحاد متزلزل شده است: همان كساني كه نهادهاي حاكم مذهبي را بوجود آورده اند، اكنون در حال تخريب تشكيلات هستند

.

مير حسين موسوي رقيب اصلي محمود احمدي نژاد در انتخابات رياست جمهوري، نخست وزير كشور در سال هاي 1981 تا 1989 بود؛ دوره اي كه جمهوري اسلامي به ساختار دولتي خود و از جمله يك رهبر غيرانتخابي نياز داشت. اگر چه بايد در تمام مسائل از رهبر عالي پيروي كرد، اما اكنون آقاي موسوي از دستور علي خامنه اي براي پذيرش انتخاب مجدد احمدي نژاد سرپيچي مي كند. مهدي كروبي رئيس سابق مجلس و از اجزاي اصلي تشكيلات كشور و نيز آيت الله اكبر هاشمي رفسنجاني چهره بلندپايه تر در تأسيس انقلاب اسلامي به وي پيوسته اند. آقاي رفسنجاني كه در سال هاي 1989 تا 1997 رئيس جمهور كشور بوده، رياست مجلس خبرگان را نيز برعهده دارد؛ مجلسي متشكل از 86 عضو كه عزل و نصب رهبري را برعهده دارد

.

احمدي نژاد در يك برنامه زنده تلويزيوني در جريان همايش هاي انتخاباتي، رفسنجاني و فرزندانش را به فساد متهم كرد. بنابراين، چنانچه انتخاب مجدد احمدي نژاد «مسجل» يا آنچنان كه خامنه اي اعلام كرده «الهي» باشد، آقاي رفسنجاني بايد از تمامي مناصبش استعفا دهد و فرزندانش بايد ايران را ترك كنند. اما در مقابل، گزارش مي شود وي به رايزني براي جلب نظر اكثريت اعضاي مجلس خبرگان مشغول است تا آقاي خامنه اي را بركنار كند و يا وي را مجبور به برگزاي انتخابات مجدد كند

.

نهاد غيرانتخابي كليدي ديگر در جمهوري اسلامي كه تا حدي توسط خود موسوي و رفسنجاني پايه گذاري شده، مجلس خبرگان 12 عضوي است كه حق تأييد تمامي قوانين مصوب مجلس و نيز تعيين صلاحيت نامزدهاي انتخابات مجلس و رياست جمهوري را برعهده دارد. شوراي نگهبان ظرف سال هاي گذشته همواره طرف تندروها و احمدي نژاد را گرفته و از اختيارات خود به شكل نامناسبي استفاده كرده است. طبيعي است كه خامنه اي، شوراي نگهبان را براي رفع و رجوع مشكل انتخابات برگزيده باشد

.

بر روي كاعذ، اگر خامنه اي، احمدي نژاد و تندورهاي شوراي نگهبان توسط چهره هاي مورد توافق جايگزين شوند، جمهوري اسلامي مي تواند مانند قبل به حياتش ادامه دهد. اما در عمل، اين كار امكانپذير نيست. انبوه مردم ايران به دليل خطر ضرب و جرح و حتي بدتر از آن، به دليل شخصيت معمولي ميرحسين موسوي كه تنها تا اندازه اي ميانه رو است، به تظاهرات روي نياورده اند. طبيعتاً مقاومت او در برابر فشارهاي موجود بر محبوبيتش افزوده است، اما او چيزي بيشتر از يك نماد اتفاقي در وقايع سياسي اخير نبوده است

.

آشكار است طبقه تحصيلكرده تر و كارآمدتر ايران پس از سال ها تحقير اجتماعي و سوء مديريت وحشتناك اقتصادي، به رژيم پشت كرده اند. آنها حتي اگر خود شخصاً مذهبي باشند، اكنون تمام ساختار اسلام شيعۀ سياسي و آيت الله هاي قدرتمند، روحانيون صاحب منصب، سپاه پاسداران سخت سر و شبه نظاميان بسيجي كم مايه را رد مي كنند. بسياري از ايرانياني كه زماني براي روحانيون احترام قائل بودند، اكنون در مجموع آنها را فاسد مي دانند، البته اين شامل طرفداران احمدي نژاد نيز مي شود كه نامزدشان به آقاي رفسنجاني حمله كرده است

.

بسياري از روحانيون مهم از مدت ها پيشتر معتقد بودند مردان ديني بايد با واگذاري خودخواسته قدرت، احترام از دست رفته را دوباره بدست آورند. اما در شرايط فعلي، خامنه اي در موقعيت باورنكردني حمايت از رئيس جمهوري قرار گرفته كه مشروعيتش از سوي بسياري از اجزاي ساختار دولت خود نيز پذيرفته نشده است. حتي علي لاريجاني رئيس مجلس تندروي نظام نيز منصفانه بودن شمارش آرا را رد كرده است

.

بنابراين حتي اگر احمدي نژاد بر سر قدرت باقي بماند، واقعاً نمي تواند عملكرد يك رئيس جمهور را داشته باشد. اول اينكه ممكن است مجلس وزراي پيشنهادي وي را تأييد نكند و او بدون وزرايش امكان ادامه كار ندارد. اگر خامنه اي از سوي مجلس خبرگان كنار گذاشته نشود، و يا احمدي نژاد توسط خامنه اي كنار زده نشود، دولت فلج خواهد ماند

.

خبر خوب اين است كه با وجود تشكيلات ديني حاكم بر كشور، نهادهاي دموكراتيك واقعي در حال رشد و نمو در ايران هستند و تنها به انتخابات جديد رياست جمهوري و مجلس نياز دارند

.

آقاي لوتواك عضو ارشد مركز مطالعات استراتژيك و بين المللي است و كتاب «خط مشي: منطق جنگ و صلح» را تأليف كرده است

.

ادوارد ان لوتواك

منبع: وال استريت ژورنال- 24 ژوئن

online.wsj.com/article/SB124605747799763537.html