نگاه نيويورك تايمز به چهره اسرارآميز انقلاب

لطفا نظرات خود را برای ما بنویسید حتی میتوانید با ما در ار ارتباط باشید09143146859

رفسنجاني، مركز كشمكش هاي سياسي

نقش علي اكبر هاشمي رفسنجاني در حال و هواي ايران از زمان برگزاري انتخابات بحث انگيز رياست جمهوري، حتي پيش از بازداشت موقت دختر و چهار عضو خانواده اش در روزيكشنبه، بسيار اسرار آميز به نظر مي آيد.

آقاي رفسنجاني به عنوان يكي از ثروتمندترين و قدرتمندترين چهره ها و دست راست سابق آيت الله روح الله خميني پدر معنوي انقلاب ايران، منتقد آشكار محمود احمدي نژاد و حامي مير حسين موسوي نامزد مخالفان، در جريان همايش هاي انتخاباتي بوده است.

به نظر مي رسد غيبت وي از انظار عمومي در كنار بازداشت تحريك كننده، هرچند كوتاه مدت، اعضاي خانواده اش، از بالاگرفتن نزاع ميان دو دسته از روحانيون سياسي ايران حكايت داشته باشد. به گفته تحليلگران، عليرغم آرام شدن خيابان ها، شكاف موجود تهديدي براي فلج شدن كشور و زير سؤال رفتن مشروعيتي است كه از زمان انقلاب سال 1357 براي بقاي آن تلاش مي شد.

كريم سجادپور تحليلگر سياسي از مؤسسه صلح بين المللي كارنگي مي گويد: «شاهد شكاف در ميان روحانيون سياسي كشور بيش از هر زمان ديگر در تاريخ 30 ساله انقلاب اسلامي هستيم. رفسنجاني به عنوان يكي از بنيانگذاران انقلاب و كسي كه خامنه اي را رهبر عالي كشور كرده، اكنون در جناح مخالف ايستاده است.»

به گفته يكي از بستگان وي در روز يكشنبه، آقاي رفسنجاني كه بر دو نهاد دولتي قدرتمند رياست مي كند، جهت يافتن راه حل سازشكارانه براي انتخابات بحث انگيز 22 خرداد، در پشت صحنه به تلاش مشغول است. به گفته وي، بازداشت اعضاي خانواده وي، يك تاكتيك فشاري از سوي برخي مخالفانش بوده است.

به نظر مي رسد كه اين چهره 75 ساله، در كانون منازعه بر سر آينده جمهوري اسلامي قرار گرفته است. ديدگاه آقاي رفسنجاني به كشور و جايگاه وي در تاريخ كشورش، اكنون از سوي جبهه جديدي به رهبري آقاي احمدي نژاد و جوانان افراطي كه در جريان جنگ هشت ساله با عراق جنگيده اند، به چالش كشيده شده است.

آقاي احمدي نژاد و متحدانش سعي كرده اند با وارد آوردن اتهام ضعف و فساد به آقاي رفسنحاني، از وي چهره اي شيطاني ترسيم كنند؛ حملاتي كه با محكوميت قدرتمند آقاي خامنه اي روبرو نشده است. از سوي ديگر به گفته تحليلگران ، رهبران مخالف خصوصاً آقاي موسوي، مورد حمايت آقاي رفسنجاني قرار گرفته اند.

يك مشاور مسائل سياسي كه نخواست نامش فاش شود، گفت: "اين به يك بازي بسيار خطرناك و بي حاصل تبديل شده است."

آقاي رفسنجاني از گشايش بيشتر به سوي غرب، خصوصي سازي بخش هائي از اقتصاد و تحويل قدرت بيشتر به نهادهاي انتخاباتي در كشور حمايت مي كند. ديدگاه وي در نقطه مقابل كساني است كه اكنون بر مسند قدرت هستند و از نهادهاي قدرتمندتر ديني حمايت مي كنند، كساني كه براي مدرن سازي اقتصاد نابسامان كشور، كمترين كوششي به خرج نداده اند.

فراي برخورد آرا، منازعه موجود جنبه شخصي نيز دارد.

آقاي سجادپور مي گويد: "اتفاقي كه در سطح سياسي و در كنار رويدادهاي متنوع ديگر در حال وقوع است، اين است كه رقابت 20 ساله ميان خامنه اي و رفسنجاني در حال سرباز كردن است. نسخه ايراني از فيلم پدرخوانده: اينجا آدم هاي خوب و آدم هاي بد وجود ندارد، فقط بد و بدتر وجود دارد."

آقاي رفسنجاني با سوابقي كه دارد، حتي با سكوتش به صورت يك مشكل براي آيت الله خامنه اي درآمده است.

رهبر ايران در مراسم نماز جمعه تهران خواستار اتحاد مقامات شد. او به طور سطحي، احمدي نژاد را به دليل حملات شخصي به آقاي رفسنجاني مورد انتقاد قرار داد. اما وي روشن كرد حتي چهره هاي انقلاب نيز اگر زياده روي كنند، نمي توانند درجايگاه خود باقي بمانند. به گفته تحليلگران، اين تهديدي آشكار خطاب به رفسنجاني بوده است.

خامنه اي گفت: "اگر چهره هاي سياسي به قانون اعتنائي نكنند، چه بخواهند و چه نخواهند، مسؤول بحران و خونريزي ها خواهند بود. من از دوستان قديمي و برداران مي خواهم صبور باشند و خود را كنترل كنند."

رفسنجاني پس از پايان دو دوره رياست جمهوري، به دليل شكست در كسب آراي كافي براي ورود به مجلس، صدمه بزرگي خورد. وي در سال 2002 به عنوان رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام منصوب شد، شورائي كه به داوري در خصوص اختلافات موجود ميان مجلس انتخابي و شوراي نگهبان غيرانتخابي مي پردازد.

وي در سال 2005 وارد عرصه انتخابات رياست جمهوري شد و صحنه را به محمود احمدي نژاد واگذار كرد. سپس به مقام رياست مجلس خبرنگارن رسيد. اين نهاد بر رهبر عالي ايران نظارت مي كند و پس از درگذشت وي، رهبر بعدي را انتخاب مي كند. با اين حال، اعضاي آن ندرتاً از اختيارات خود در حالت معمول استفاده مي كنند.

يك تحليلگر سياسي مي گويد راه كليدي براي شناخت رفسنجاني، مطالعه كتابي است كه وي درباره امير كبير صدراعظم ناصرالدين شاه نوشته است. شخصيتي كه در سال 1852 كشته شد اما به عنوان اولين نخست وزير مدرن ايران مورد احترام بسياري است. به گفته اين تحليلگر، آقاي رفسنجاني مايل است به عنوان اميركبير معاصر در تاريخ ياد شود.

شايد اين مسأله، توجيه كنندۀ سكوت فعلي وي و كناره گيري اش از مناقشات خياباني و نيز رهبري كشور باشد كه به اعتقاد بسياري از افراد، انتخابات رياست جمهوري را سرقت كرده است.

اين تحليلگر سياسي تبعيد شده از كشورش گفت: "اكنون او، علامت سؤال است و خيلي از مردم اميدوارند وي كسي است كه مي تواند اوضاع را درست كند."

منبع: نيويورك تايمز- 21 ژوئن